Site icon Reporter.kg

Бишкектин 147 жылдыгы. Борбор калаанын тарыхын билесизби?

Бул датага арналган майрамдык иш-чаралар борбор калаанын төрт районунда өткөрүлөт. Муниципалитет  шаар күнүн белгилөөгө кызуу даярдыктарды көрүүдө.

Бишкек шаары өлкөнүн түндүгүндө, Чүй өрөөнүндө Тянь-Шандын этегинде, деңиз деңгээлинен 700–900 метр бийиктикте жайгашкан. Мурда Пишпек деп аталган; совет доорунда Фрунзе деп аталып калган (Советтик партия, өкмөт жана аскер башчысы Михаил Фрунзенин урматына).

Шаардын түптөлгөн расмий күнү 1878-жылдын 29-апрели деп эсептелет. Бул күнү ошол жерлерде жайгашкан Жети-Суу облусунун аскер губернатору Герасим Колпаковский Токмак уездинин борборун Пишпек шаарына өткөрүүгө буйрук берген.

Бүгүнкү күндө бул дата шаар күнү деп эсептелет, ал көптөгөн маданий, спорттук жана оюн-зоок иш-чаралары менен белгиленет.

Бишкек шаарынын күнү Бишкек шаардык кеңешинин 2006-жылдын 28-ноябрындагы № 266 токтому менен Улуттук илимдер академиясынын Тарых институту, Мамлекеттик Архив агенттиги жана Улуттук Тарых музейи тарабынан берилген тарыхый материалдардын негизинде шаардын салттарын өнүктүрүүнү улантуу максатында белгиленген. Музей объективдүү, ишенимдүү тарыхый документтердин негизинде Бишкек шаарынын негизделген күнүн көрсөтөт.

Бишкектин ордунда эң биринчи конуштар 18-кылымдын аягында пайда болгон. Бул жерде, Аламүдүн суусунун сол жээгинде, азыркы Жибек Жолу проспектиси менен кесилишкен жерге Бишкек деген кыргыз баатыры чакан чеп курган. 1825-жылы кокондуктар (Фергана өрөөнүндө жайгашкан Кокон хандыгынын тургундары) бул жерге Пишпек чебин куруп, дубалдын жанына кол өнөрчүлөр жана соодагерлер отурукташа башташкан. 1860 жана 1862-жылдары орус аскерлери кыргыз аскерлеринин колдоосу менен чепке эки жолу чабуул жасап, аны талкалап, дубалдарын жардырышкан, бирок бул жерде отурукташкан отурукташуу болгон эмес. 1864-жылдан бери бул жерде казактардын пикети уюштурулуп, ага жакын жерде, Ташкент жолуна жакын жерде бүткүл районго белгилүү базар пайда болгон.

Шаардын азыркы аты Бишкек, которгондо “кымыз аралаштыргыч буюм” деп которулат. Кыргыздар өздөрү республиканын борборун «Жашыл шаар» деп аташат – көп кылымдарды карыткан эмен жана теректердин көптүгү үчүн, ошондой эле шаардын жаштык руху жана андагы кайнап жаткан жашоо үчүн.

Бишкектин кооз жерлеринин арасында борбордук Ала-Тоо аянты бар. Андагы парламенттин имараты жана Мамлекеттик туу турган мамы көпчүлүктү кызыктырат, анын жанында ар бир саат сайын эртең мененки саат 7ден кечки 6га чейин ардактуу кароол алмашып турат.

Бүгүнкү күндө Бишкек — Кыргызстандын борбору жана жүрөгү, анын саясий, экономикалык, илимий жана маданий борбору, негизги транспорт түйүнү. Азыр биздин бүткүл шаарыбыз жаны жашоого умтулуп жатат. Ал эркин ишкердиктин шарттарында тез өзгөрүлүп жатат. Аянты 160 чарчы км, калкы – 1 миллиондон ашык. Бишкек — республиканын мамлекеттик бийлигинин жогорку органдары жана чет мамлекеттердин элчиликтери жайгашкан жер. Бишкек Кыргызстандын өнөр жайынын басымдуу бөлүгү. Өнөр жайынын эң тез өнүгүп жаткан тармактары болуп машина куруу, текстиль өндүрүшү, курулуш материалдары жана тамак-аш өнөр жайы саналат.

Exit mobile version