“Центерра” компаниясы менен Кыргызстандын ортосундагы талаш-тартышты чечүү жана жөнгө салуу тууралуу келишимге кол коюлду. Бул тууралуу президент Садыр Жапаров 4-апрелде түз эфирдеги кайрылуусунда айтып, Кумтөр толугу менен өлкө менчигине өткөнүн жарыялады.
“Мындан ары Кумтөр кени толугу менен Кыргызстанга таандык, башкача айтканда, «Кумтөр Голд Компани» ишканасынын 100% акциясы республикабызга тиешелүү.
Биз кенди өткөн жылдын май айында ага тышкы башкарууну киргизген күндөн тартып эсептелишине жетиштик. Демек, 2021-жылдын 15-майынан берки бардык таза кирешелер – тагыраак айтканда, 323 миллион АКШ долларынан ашык каражат биздин менчик экендигин расмий түрдө таанытканга мажбурладык”, — деди Жапаров.
Мындан тышкары, «Центерра» өткөн жылдын үч кварталы үчүн дивиденддерди төлөп бермей болгонун, анын көлөмү болжол менен 11 млн. АКШ долларын түзөрүн айтты.
“Дагы бир жетишкендик – “Центерра” кыргыз тарапка 50 млн. АКШ доллары өлчөмүндөгү бир жолку төлөмдү да төлөп берет. Биз “Кумтөр” кенин рекультивациялоо фондуна карата көзөмөлдү толук өзүбүзгө кайтарып алдык – бизге 53 млн доллар келет. Бул каражат мурда Лондон банкынын трасттык эсебинде сакталып келген”, — деп кошумчалады Жапаров.
Ошондой эле “Центерра” 2021-жылдын май айындагы алтындын партиясы үчүн алар алып кете албай калган 29 млн. долларды төлөп берүү боюнча койгон талабынан баш тартканын, АКШда, Швецияда жана Канадада кыргыз тарапка каршы бардык соттук териштирүүлөрдү жана дооматтарды токтотмой болгонун белгиледи.
“Центерра” да Жапаровдун кайрылуусу башталган учурда билдирүү таратып, кыргыз өкмөтү менен мындай макулдашуу болгонун ырастады. Компаниянын маалыматына ылайык, «Кыргызалтын» «Центеррадагы» 26 пайыз акциясын өткөрүп берет. 1-апрелге карата баасы 972 миллион доллар деп эсептелген бул акциялар «Центерранын» колуна тийгенден кийин жоюлат. Кыргыз өкмөтү менен бул макулдашууга «Центерранын» акционерлери экинчи кварталда добуш бермекчи.
“Центерра Голд” компаниясы башкарып келген Кумтөр кенин кыргыз өкмөтү 2021-жылдын май айында өз карамагына алган. Буга компания экологиялык эбегейсиз чыгым келтиргени жана ири суммада салыктарды төлөбөй келгени негиз катары көрсөтүлгөн.
“Центерра Голд» компаниясы бул айыптоолорго макул болбой, Кыргызстандын бийлигин Стокгольмдогу Эл аралык арбитражга жана Нью-Йорктогу банкроттуулук боюнча сотко берген. Андагы соттук териштирүүлөр азыр да уланууда. Бирок тараптар талашты тынчтык жолу менен да чечүүгө аракет кылып келишет.