Саламаттыкты сактоо министрлигинин ден-соолукту чыңдоо борбору жай мезгилинде туура тамактануу боюнча кеңеш берди.
Аталган борбордун кеңеши боюнча, жай мезгили организмди витаминдер менен толуктоо үчүн эң сонун учур.
Жайында жогорку температурадан улам денебиз стресске кабылат: тер бездери аркылуу маанилүү микроэлементтер активдүү жоголот, жүрөк-кан тамыр системасына жана бөйрөккө күч келет.
Терморегуляция процесстеринен улам тери көп тер бөлүп чыгарып, ошону менен сууну көп жоготот.
Организмдеги суюктукту өз убагында толуктоо сунушталат. Эң жакшы тандоо – суу; эртең менен ач карынга бир стакан суу ичүү менен баштаңыз.
Оптималдуу түрдө Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму күнүнө 2-2,5 литр ичүүнү сунуштайт.
Жылуу чайларды ичип (кара, көк, чөп же мөмө-жемиш), суюктуктун азайышын толуктаңыз. Мисалы, жалбыз жана аз өлчөмдө бал кошулган көк чай абдан пайдалуу – жалбыз сергитет, ал эми бал организмдин витаминдерге жана глюкозага болгон муктаждыгын толуктайт. Жайкы мезгилде газдалган суусундуктардан баш тартканыңыз жакшы, алар негизинен чаңкооңузду кандырбайт жана зыяны көп. Ал эми спирт ичимдиктерин ичүүнү такыр токтотуу зарыл.
Жай мезгилиндеги негизги диетанын ичинде жаңы сезондук жашылча-жемиштер сөзсүз болушу керек.
Сезондук жашылчалар жайкы менюнун эң сонун бөлүгү. Бадыраң, помидор, цуккини, баклажан, капуста, болгар калемпири жана башка жашылчалар организмдин витаминдерге, минералдарга жана антиоксиданттарга болгон муктаждыгын толуктайт. Жашылчаларды термикалык иштетүүдөн өткөрбөй аларды чийки түрүндө жеген жакшы. Жайкы диета үчүн салат идеалдуу тамак болуп саналат, аны жакшыраак сиңирүү үчүн өсүмдүк майы же азыраак азыраак каймак менен аралаштыруу жетиштүү. Жалбырактуу жашылчалар жөнүндө да унутпаңыз: ат кулак, укроп, петрушка, көк пияз, райхон, рукола жана башкалар. Чөптөр минералдардын жана витаминдердин эң сонун булагы болуп саналат.
Сезондук мөмө-жемиштерге келсек, алар жай мезгилинде пайдалуу гана эмес, даамдуу да болот, анткени алар жетиштүү бышкан: кулпунай, бардык сорттогу жүзүм, малина, өрүк, кара өрүк, шабдалы, коон, дарбыз ж.б. Сүт азыктары күнүмдүк рационго киргизиш керек: йогурт, айран, быштак, айран сыяктуу азыктар. Жайында тузду колдонууну чектөө керек экенин унутпаңыз.
Жайында интенсивдүү ысыктан физикалык активдүүлүк азаят, демек, энергиянын чыгымы азаят. Андыктан жайдын аптабында күнүмдүк тамак-аштын калориясын азайтуу, өзгөчө майларды колдонууну азайтуу зарыл. Албетте, майларды толугу менен жокко чыгарбаш керек, анткени майлар биздин рационубуздун маанилүү компоненти болуп саналат, ошондуктан жаман майларды пайдалуу майларга (өсүмдүк, жаныбарлардын майлары) алмаштырыңыз. Максималдуу калория мазмуну эртең мененки тамакты камтышы керек, ал эми кечки тамак аз калориялуу болушу керек.
Жайында туура тамактанууга көнүү керек экенин унутпаңыз.