2020-жылдын сентябрь айында «Альянс Алтын» компаниясы Таластагы алтын руда комбинатында ишке киргизүүнү 97%га аткарган. Ал эми быйыл Жерүй биринчи алтынды чыгара башташы мүмкүн. Бирок, иштеп чыгуучунун пландарына парламенттик шайлоонун жыйынтыгы тоскоол болду. Ооба, башаламандык болуп, техникалар өрттөлгөн жана жериндеги имараттар зыянга учураган, бирок компания тез арада кендеги ишин калыбына келтирип, кайрадан толук кандуу ишке даярдана баштады. «Акчабар» финансылык порталы Жерүйдүн учурдагы абалын жеринен көрүп келди.
Кенде даярдык иштери кызуу жүрүп жатат. Жерүй командасынын титандык ишине күбө болуудан мурун коронавирустун бар экендиги боюнча ПТР тесттеринен өтүү керек. «Акчабардын» кабарчысы ишкананын өткөрүү пункту Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги тарабынан белгиленген бардык санитардык ченемдерге жооп берерине өз көзү менен ынанды.
Текшерүү пунктунан кийин аталган ишканада иштеген кызматкерлер үчүн турак жай комплекси болду. Кенчилер толук курамы бар ыңгайлуу комплекстерде жашашат.
Бүткүл ишкананын ишмердүүлүгү жөнүндө толук элес алуу үчүн, чынжырчанын бардыгын түшүнүү керек. Жабдуунун үзгүлтүксүз иштеши үчүн, ага май куюу керек. Бул процесс акыркы стандарттарга ылайыкташтырылган май куюучу жайда жүргүзүлөт. Цистерналардын жалпы көлөмү 600 миң кубометрди түзөт.
Өрт өчүрүү тутумунда 500 тонна суу бар.
Алтынды казып алуу жумуштарды тазалоо менен башталат. Руда деңиз деңгээлинен 3,5-3,75 миң метр бийиктикте жайгашкан карьерлерде казылып алынат.
Жумуш өтө катаал шартта жүргүзүлөт, мында кыш күздүн башында башталып, жаздын аягында аяктайт. «Альянс Алтын» компаниясы 2019-жылдын ноябрь айынан бери эки бургулоо станогунун жардамы менен кен казып келет.
Бирок, башаламандык учурунда бул эки инсталляция бузулуп, аларды калыбына келтирүү мүмкүн эмес. Мындан тышкары компания 10 оор кескичти калыбына келтирүүгө мүмкүнчүлүк болгон жок. Ага карабастан, кампаларда буга чейин топтолгон руда кайра иштетүү комплексин баштоого жетиштүү.
Бардык казылып алынган руда алтынды бөлүп алуу фабрикасына алынып келинип, ал жерде төрт этап менен майдаланылат: ири таштардан алтындын курамындагы майда кумга чейин.
Бул массанын бардыгы үч кабаттуу имараттын бийиктиги бар атайын челектерге жөнөтүлөт. Бул процесс чийки затты максималдуу эффективдүүлүк менен иштетүүгө мүмкүндүк берген шайма деп аталат.
Иштетилген руда тортторго же жарым кургак жерге айланып, нымдуулугу 20%ды түзөт. Алар 24 сааттын ичинде куурап калышат, муну сүрөттөн даана көрүүгө болот.
Кектер бардык заманбап стандарттарга ылайык курулган Жерүй калдык сактоочу жайга жеткирилет.
Белгилей кетүүчү нерсе, объектинин түбүнө геотекстиль менен капталган кумдуу топурактын тегиздөөчү 20 сантиметр катмары төшөлгөн. Кийинки орунда Австрияда жасалган калыңдыгы 2 мм геомембран турат жана геотекстиль кайрадан капталат. Бул катмар жарым метрлик топурактын коргоочу катмары менен тыгыздалган жана калдык сактоочу жайдын коопсуздугун камсыз кылат. Кектер оор техникалар менен тизилген.
Ал жакка келген суу жана токочтордогу ным көлмө аркылуу кайра тегирменге багытталат. Бул бир эле сууну көп жолу колдонууга мүмкүнчүлүк берет деп божомолдоого болот. Калдык сактоочу жайдын айланасына суу сордуруучу тутум курулган.
«Альянс Алтын» ишканасы калдыктарды сактоочу жайдын эски версиясын колдонсо болот, анча чыгым кетирбейт, бирок экологияга чоң таасирин тийгизет, ошондуктан аны компаниянын жетекчилиги четке какты.
Биз өз көзүбүз менен көргөндөн кийин, кыйынчылыктарга карабастан, ишкананы толугу менен ишке киргизүүгө даярдап жаткан Жерүйдүн жамаатына сый-урмат жогорулады. Булар — мамлекеттик бюджетке түшчү салыктар, аймактагы жогорку айлык акылар, региондун социалдык көйгөйлөрүн чечүү жана бүтүндөй Кыргызстандын экспортун көбөйтүүгө салым кошууда.