Министрлер Кабинетинин Төрагасы – Президенттик администрациянын жетекчиси Адылбек Касымалиевдин Кытайдын Тяньцзинь шаарына болгон мазмундуу иш сапары аяктады. Сапар Дүйнөлүк экономикалык форумдун жыл сайын өтүүчү «Жайкы Давос – 2025» жыйынына катышууга багытталган. Бул иш-чара Кыргызстан үчүн эл аралык кызматташтыкты кеңейтүү жана инвестиция тартуу боюнча стратегиялык маанидеги жолугушууларды өткөрүүгө маанилүү аянтча болду.
Жогорку деңгээлдеги саясий диалог жана стратегиялык багыт
Сапардын негизги окуясы — Адылбек Касымалиев менен Кытай Эл Республикасынын Мамлекеттик кеңешинин Премьери Ли Цяндын жолугушуусу болду. Министрлер кабинетинин башчысы Кыргызстан Кытай менен түзүлгөн комплекстүү стратегиялык өнөктөштүктү жогору баалай турганын белгиледи. Өзгөчө көңүл эки өлкө лидерлери жетишкен макулдашууларды ишке ашыруу жана «Кытай – Кыргызстан – Өзбекстан» темир жол долбоорун илгерилетүүгө бурулду. Өз кезегинде Ли Цян Кытай Кыргызстанды жакын жана ишенимдүү өнөктөш катары көрөрүн айтып, туруктуу өнүгүү максатында биргелешкен демилгелерди алга жылдырууга даяр экенин билдирди.
Форум алкагында бир катар маанилүү эки тараптуу жолугушуулар да өттү. Вьетнамдын Премьер-министри Фам Минь Тинь менен болгон сүйлөшүүдө соода-экономикалык кызматташтыкты активдештирүүгө өз ара кызыгуулар айтылды. Тараптар өкмөттөр аралык комиссия түзүү жана кош салык салуудан алыс болуу боюнча макулдашууларды тездетүүгө келишти. Бул эки тараптуу байланыштарга жаңы дем берет.
Мамлекетти башкаруунун заманбап ыкмалары тууралуу пикир алмашуу Улуу Британиянын мурдагы Премьер-министри Тони Блэр менен жолугушууда болду. Цифралык трансформация, мамлекеттик башкаруунун натыйжалуулугун жогорулатуу жана жасалма интеллектти киргизүү маселелери талкууланды. Тони Блэр Кыргызстан акыркы жылдары жетишкен ийгиликтерди жогору баалап, тажрыйба алмашууга даяр экенин билдирди.
Кыргызстан «Бир алкак, бир жол» демилгесинде
Адылбек Касымалиев «Бир алкак, бир жол кайда багыт алууда?» деген панелдик сессияда глобалдык долбоорлордун келечеги тууралуу өз көз карашын билдирди. Ал дүйнөлүк туруксуздуктун шартында бул демилге кызматташуу үчүн маанилүү платформа бойдон калып жатканын белгиледи. Министрлер кабинетинин башчысы Кыргызстан төмөнкү беш негизги багытта активдүү ролду ойноого даяр экенин айтты:
Транспорттук туташтык: Азия менен Европаны байланыштырган транзиттик мүмкүнчүлүктөрдү колдонуу аркылуу Кыргызстанды негизги логистикалык хаб катары өнүктүрүү.
Соода-экономикалык кызматташтык: Кыргызстанды ЕАЭБ жана Европа Биримдигинин базарларына «терезе» катары сунуштоо.
Каржылык кызматташтык: Ири долбоорлорду колдоого багытталган натыйжалуу каржы инструменттерин киргизүү.
Цифралаштыруу жана инновациялар: «Цифралык Жибек Жолун» өнүктүрүү, жогорку технологиялар паркын колдоо, мамлекеттик кызматтардын 90%ы онлайн көрсөтүлүүдө.
Энергетика: Ири энергетикалык долбоорлорду ишке ашыруу.
Энергетика – инвестициялык өнөктөштүктүн өзөгү
Энергетика тармагына инвестиция тартуу бул иш сапардын практикалык мааниси чоң жыйынтыктарынын бири болду. Адылбек Касымалиев Кытайдын бир катар алдыңкы компанияларынын жетекчилери менен сүйлөшүүлөрдү өткөрдү.
Энергетикалык жабдууларды чыгаруучу дүйнөлүк лидер — «Dongfang Electric Corporation» менен ири долбоорлорду ишке ашыруу перспективалары талкууланды.
«China Energy International Group Co., Ltd» компаниясынын вице-төрагасы Сюе Данфэн Кыргызстанда ГЭСтерди курууга жана кайра жаралуучу энергия булактарын өнүктүрүүгө кызыктар экенин билдирди.
Көп жылдык өнөктөш «TBEA» корпорациясы менен учурдагы долбоорлор жана энергетика тармагындагы инвестициялык кызматташтыкты кеңейтүү маселелери талкууланды.
«Reclaim Group» жана «Hengyu Group» компаниялары курулуш, гидроэнергетика жана суу чарба инфраструктурасы боюнча биргелешкен долбоорлорго кызыгуусун билдиришти.
Бардык жолугушууларда Министрлер кабинетинин башчысы Кыргыз Республикасы энергетика тармагын өнүктүрүүгө артыкчылык берерин жана алдыңкы технологиялар менен тажрыйбага ээ компаниялар менен өнөктөштүккө ачык экенин белгиледи.
Кыргызстан делегациясынын Тяньцзинге болгон иш сапары көп векторлуу тышкы саясатты таасын чагылдырып, Кытай жана башка мамлекеттер менен стратегиялык диалогду бекемдөөгө өбөлгө болду. Ошондой эле, өлкөнүн улуттук экономикасы, айрыкча энергетика сыяктуу маанилүү тармак үчүн өсүүнүн локомотиви боло турган конкреттүү экономикалык долбоорлордун пайдубалын түптөдү.
