Бүгүнкү күндө мамлекеттер бардык маселелерди сүйлөшүү жолу менен чечип жаткан мезгилде, эл аралык ТҮРКСОЙ уюму элдерди расмий протоколсуз эле маданий мейкиндик аркылуу жакындаштырууда. 2022-жылдан бери бул уюмду кыргызстандык жазуучу жана дипломат Султан Раев жетектеп, уюмду түрк өзгөчөлүгүн сактоо жана өнүктүрүү боюнча стратегиялык борборго айландырган.

1993-жылы негизделген ТҮРКСОЙ уюму расмий эмес түрдө «Түрк дүйнөсүнүн ЮНЕСКОсу» деп аталып келет. Анын негизги максаты – ата-теги, тили, каада-салты бир элдерди бириктирүү.

«Биз бир гана түрк өлкөлөрүндө эмес, бүткүл дүйнө жүзүндө Европа, Африка, Америка жана Азиядагы иш-чараларга катышып, иш алып барабыз», – дейт Султан Раев.

Анын жетекчилигинде уюм бир жолку иш-чаралардан узак мөөнөттүү программаларга өттү. Алардын ичинен өзгөчө көңүл бурулуп жаткан тармак бул – адабият. Раевдин айтымында, бүгүнкү күндө түрк дүйнөсүндө көркөм котормонун сапаты төмөн болгондуктан, маданий алмашуу солгундап жатат. Бул маселени чечүү үчүн ТҮРКСОЙ Кыргызстандын жаш акындарынын чыгармаларын камтыган жети китепти чыгарып, түрк дүйнөсүнө таанытты. Маданий дипломатиянын дагы бир күчтүү куралы бул – музыка. Мындан 12 жыл мурун ТҮРКСОЙдун колдоосу менен уюштурулган «Мейкин Азия» фестивалы дүйнөгө Димаш Кудайбергенди таанытты.

«Ал бардык көрүүчүлөргө «дүң» таанылып, аны баары сүйүп калышты», – дейт Раев. Бирок ТҮРКСОЙдун жетекчисинин айтымында, эң негизги миссия «тоталдуу маңкуртташууга» каршы туруу.

«Эгер Чынгыз Айтматов сүрөттөгөн манкурт кыйноодон улам пайда болгон болсо, азыр биз өзүбүз эч кандай мажбурлоосуз эле маңкуртка айланып баратабыз. Бул бүгүнкү күндүн башкы көйгөйү», – дейт Раев.

Ал айткандай, Айтматовдун адамдык нарк, экология жана тарых темалары келечектеги эл аралык форумдардын өзөгүн түзөт.

ТҮРКСОЙдун жакынкы пландарына Нью-Йорк шаарында «Манас» эпосунун күнүн өткөрүү, Сулайман-Тоонун этегинде сүрөтчүлөр пленэрин уюштуруу жана улуу акындардын мааракесине арналган иш-чаралар кирет. Ал эми, уюштуруучулардын айтымында, ар бир иш-чара түрк дүйнөсүнүн руханий биримдигинин пайдубалына коюлган дагы бир кирпич.