Мамлекет башчысы Садыр Жапаров элге, Жогорку Кеңештин депутаттарына жана IV Элдик курултайдын делегаттарына өлкөнүн абалы жана негизги өнүгүү багыттары боюнча жылдык отчету менен кайрылды. 690 делегат катышкан курултайдын алдында президент көп улуттуу Кыргызстандын биримдигин символдоштурган «Улут деми — Уңгу жол» гобелени менен таанышты.

Өзүнүн кеңири баяндамасында президент жаңы Кыргызстандын принциптерине негизделген өлкөнүн учурдагы абалына жана келечегине терең баа берди.

Экономика: рекорддук өсүш жана пландар

Мамлекет башчысы акыркы жылдардагы болуп көрбөгөндөй экономикалык өсүштү тастыктаган маалыматтарды келтирди:

• ИДПнын өсүшү: 2025-жылдын 11 айынын жыйынтыгы боюнча реалдуу ИДПнын өсүшү 10,2% түздү.
• Дүйнөлүк рейтинг: 2024-жылы Эл аралык валюта фондунун версиясы боюнча Кыргызстан ИДПнын өсүү темпи боюнча дүйнөлүк лидерлердин үчтүгүнө кирди.
• Бюджет: Консолидацияланган бюджет 2020-жылдан бери дээрлик төрт эсе өсүп, 2025-жылы 1 триллион сомдон ашты.
• Рейтинг: Өлкөнүн кредиттик рейтинги «B+» деңгээлине көтөрүлдү.

Президент улутташтырылган жана реформаланган ишканаларды атады. Кумтөр кенинен быйыл таза пайда 678 миллион долларды түздү, “Кыргызалтын” өткөн жылдагы жоготууларга салыштырмалуу 200 миллион доллар пайда тапты, ал эми “Кыргызалтын” дүкөнү 735 миллион сом пайда тапты. 

2030-жылга чейинки Улуттук өнүктүрүү программасы жаңы максат катары кабыл алынып, төрт багытка басым жасалды: индустриалдаштыруу (өнөр жай өндүрүшүн эки эсеге көбөйтүү), транспорттук-логистикалык борбор түзүү, айыл чарбасын жана туризмди өнүктүрүү жана «жашыл» энергетика. Туризмдин максаты – ИДПнын 7% үлүшү менен дүйнөдөгү алдыңкы 50 өлкөнүн катарына кирүү..

Коррупция менен күрөш жана күч түзүмдөрүндөгү реформалар

Садыр Жапаров коррупция жана уюшкан кылмыштуулукка каршы кескин күрөш тууралуу билдирди:

«Уурдасаң – камаласың, мамлекеттин, элдин байлыгын талап-тоносоң, ичип-жесең – камаласың; пара берсең да, алсаң да – камаласың. Мыйзамдын алдында баары бирдей”, – деп билдирди ал. Анын айтымында, укук коргоо органдары бюджетке “жүздөгөн миллиард сомду” кайтарып беришти. Мыйзамдуу түрдө алынган жеке менчик мүлктүн бүтүндүгүн кепилдеп, мыйзамсыз менчиктештирилген активдерди мамлекетке кайтаруу боюнча иштер активдүү жүрүп жатат. Ошону менен бирге мыйзамдуу алынган жеке менчикке кол тийбестик кепилденет.

Армия реформасына токтолуп, жүздөгөн миллиард сомго заманбап техникалар сатылып алынганын жана кадрларды даярдоо ыкмалары жаңыланганын белгиледи. Ошондой эле бүткүл республика боюнча интеллектуалдык камераларды орнотуу менен «Коопсуз өлкө» долбоору ишке ашырылып жатканын айтты.

Социалдык артыкчылыктар: айлык, турак жай, үй-бүлө

Негизги социалдык билдирүү 2026-жылдын 1-апрелинен баштап мугалимдердин жана дарыгерлердин айлык акысын президенттин компенсациялык төлөмүн киргизүү аркылуу толугу менен көтөрүү чечими болду. Мугалимдердин орточо айлыгы 26 000 сомдон 52 000 сомго чейин, ал эми дарыгерлердики 31 500 сомдон 62 500 сомго чейин көбөйөт. Көбөйүү сүрөтчүлөргө, машыктыруучуларга жана техникалык кызматкерлерге да тиешелүү болот.

Президент турак жай курулушунун рекорддук темпин белгиледи: 2025-жылы 4600дөн ашык үй-бүлө батир алган, ал эми 2021-жылдан бери жалпысынан 9250 үй-бүлө батир алган. “Менин үйүм” программасынын алкагында болжол менен 70 000 батир курууга 40 миллиард сомдон ашык каражат бөлүнгөн.

Демографиялык маселелер да каралып, 2026-жылдын 1-январынан баштап тоолуу аймактардагы көп балалуу энелер үчүн олуттуу төлөмдөр киргизилет: төртүнчү балага 100 000 сомдон онунчу жана андан кийинки балдарга 2 миллион сомго чейин.

Маданият, экология жана баалуулуктар

Мамлекет башчысынын кайрылуусунда маданият жана социалдык баалуулуктар маселелерине олуттуу көңүл бурулган. Жапаров жаратылышка сый мамиле кылууга чакырып, аялдарга жана балдарга карата зомбулук учурларын айыптап, мугалимдерге жана дарыгерлерге сый-урмат көрсөтүү зарылдыгын белгилеген. Ошондой эле ал кыргыз киноиндустриясын жандандыруу жана чыгармачыл тармактарды колдоо пландарын белгилеген.

Инфраструктуралык мегадолбоорлор

Президент келечектеги өсүштүн негизи катары транспорт жана энергетика долбоорлорун белгиледи. Аймактын логистикалык картасын өзгөртө турган «Кытай — Кыргызстан — Өзбекстан» темир жолунун курулушу уланууда. Жүзгө жакын жаңы  гидроэлектростанциялар модернизацияланып жана курулуп жатат7 Анын ичинде эң ири долбоор болгон “Камбар-Ата-1”, кубаттуулугу 1860 МВт, ал өлкөнү электр энергиясын экспорттоочу өлкөгө айлантат. Суу ресурстарын жана Ысык-Көлдү сактоого өзгөчө көңүл бурулууда.                                                                                   

Келечекке көз чаптыруу                                                                             

Жыйынтыктап айтканда, Садыр Жапаров ак илбирс менен символдоштурулган Кыргызстан келечекке ишенимдүү карап жатканын билдирди. 2026-жылы өлкө жаңы «Ынтымак-Ордодо» ШКУнун саммитин жана «Жаштык Аренада» Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарын өткөрөт. “Биз күчтүү институттарга, адилеттүү башкарууга, жоопкерчиликтүү лидерлерге жана мамлекет менен коомдун ортосундагы ишенимге негизделген Жаңы Кыргызстанды куруп жатабыз”, – деп сөзүн жыйынтыктады президент.