Кыргызстанда жеке ишкер (ИП) катары каттоо — мыйзамдуу ишкердикке жасалган эң биринчи кадам. Бул ирет биз каттоо процессин, талап кылынган документтерди, салыктарды жана ишкерлер үчүн маанилүү болгон бардык маалыматтарды сунуштайбыз.

Кыргызстанда жеке ишкер катары кимдер каттала алат?

Жеке ишкер катары катталууга:

• Кыргыз Республикасынын жарандары;

• жашоого уруксаты бар чет өлкөлүк жарандар укуктуу.

Эч кандай уставдык капитал талап кылынбайт, каттоо процесси жөнөкөйлөштүрүлгөн жана бир нече күндүн ичинде аяктайт.

2. Жеке ишкер катары каттоонун артыкчылыктары

Жеке ишкер катары катталуунун бир нече маанилүү артыкчылыктары бар:

• Каттоо оңой – документтерди тапшыруу жана күбөлүк алуу 1–3 күндүн ичинде.

• Минималдуу чыгымдар – бухгалтерди жалдоо милдеттүү эмес.

• Иш жүргүзүүдө ийкемдүүлүк – өз алдынча иштөө же кызматкерлерди жалдоо мүмкүн.

• Жөнөкөйлөштүрүлгөн салык салуу – патент же бирдиктүү салык сыяктуу ыңгайлуу режимдер бар.

3. Каттоо үчүн талап кылынган документтер

Жеке ишкер катары каттоо үчүн төмөнкү документтер керек болот:

• Паспорт (түп нускасы жана көчүрмөсү);

• Салык төлөөчүнүн идентификациялык номери (ИНН);

• Жеке ишкерди каттоого арыз (форма STI-163 — салык органында толтурулат же cabinet.salyk.kg аркылуу онлайн);

• 3×4 см сүрөт (зарыл болгондо);

• Мамлекеттик алымды төлөгөндүгү тууралуу түбөлүк квитанция.

4. Жеке ишкерди каттоо процесси

Каттоо төмөнкү кадамдар менен жүргүзүлөт:

1-кадам:

Керектүү документтерди чогултуп, жашаган жериңиздеги салык кызматына тапшырыңыз.

2-кадам:

Салык органы документтерди текшерип, каттоо тууралуу күбөлүк берет. Бул, адатта, 1–3 иш күнү талап кылат.

3-кадам:

Салык тутумун (режимин) тандаңыз:

• Патент — чакан бизнес үчүн белгиленген салык суммасы;

• Бирдиктүү салык — кирешенин белгилүү бир пайызы (4–10%);

• Жалпы салык режими (OSNO) — КНС менен кошо толук салык салуу режими.

5. Кыргызстанда жеке ишкер кандай салыктарды төлөйт?

Салык ставкасы тандалган режимге жараша болот:

• Патент: белгиленген айлык сумма (аймагына жана ишмердүүлүккө жараша өзгөрөт);

• Бирдиктүү салык: кирешенин 4%–10%;

• Жалпы режим: пайданын 10% + КНС (эгер колдонулса).

Мындан тышкары, жеке ишкерлер Социалдык фондго төгүмдөрдү төлөөгө милдеттүү. Анын көлөмү жыл сайын кайра каралат.

6. Бухгалтердик эсеп жүргүзүү боюнча талаптар

• Эгер ишкер патент менен иштесе, эсепке алуу талап кылынбайт.

• Эгер ишкер бирдиктүү салык же жалпы режимде болсо, анда киреше жана чыгаша китебин жүргүзүп, мезгил-мезгили менен салык отчетун тапшыруусу керек.

7. Жеке ишкерди жабуу тартиби

Жеке ишкерди жабуу да жеңилдетилген. Бул үчүн:

1. Салык органдарына ишин токтотуу тууралуу билдирүү берүү;

2. Бардык салык жана фонд төлөмдөрүн төлөө;

3. Каттоодон чыгарылгандыгы жөнүндө күбөлүк алуу.

Бул процесс орточо 5 иш күнүндө аяктайт.

8. Кыргызстанда жеке ишкер катары катталуу канча турат?

• Мамлекеттик каттоо жыйымы: 100–200 сом;

• ИНН каттоо (эгер жок болсо): акысыз;

• Патент: айына 500 сомдон (ишмердүүлүккө жараша);

• Бирдиктүү салык: кирешенин 4–10%.

9. Каттоодон кийин эмне кылуу керек

Каттоо күбөлүгүн алгандан кийин сунушталат:

• банк эсебин ачуу;

• зарыл болсо мөөр жасатуу;

• салык тутумуна ылайык киреше жана чыгаша эсебин жүргүзүү;

• кеңсе же соода жайы үчүн ижара келишимин түзүү.

10. Санарип форматтагы ишкердик күбөлүк

Эми жеке ишкердикти каттоо тууралуу күбөлүктү Tunduk мобилдик тиркемеси аркылуу санарип форматта алууга болот.

Кыргыз Республикасынын Санариптик өнүктүрүү министрлиги жана Мамлекеттик салык кызматы биргелешип ишке ашырган санариптик күбөлүк жеке ишкердин статусун тастыктайт жана юридикалык күчкө ээ.

Аны төмөнкү максаттарда колдонсо болот:

• банк эсебин ачууда;

• келишимдерди түзүүдө;

• мамлекеттик органдарга документ көрсөтүүдө;

• отчетторду тапшырууда.

Tunduk тиркемесиндеги бардык документтер кагаз түрүндөгү документтер менен тең юридикалык күчкө ээ.

Кыргызстанда жеке ишкер катары катталуу — өз бизнесин мыйзамдуу, жөнөкөй жана арзан жол менен баштоонун эң ыңгайлуу жолу.

Эң башкысы — туура салык режимин тандоо, мыйзам талаптарын сактоо жана ишиңизди ачык-айкын жүргүзүү.

Рубрики: Жаңылыктар, Коом, Экономика